Dywersyfikacja �r�de� dochodu oraz budowanie alternatywnego portfela finansowego to wa�na kwestia, kt�rej nie powinien zaniedbywa� �aden pocz�tkuj�cy czy te� nawet bardziej zaawansowany mi�o�nik inwestowania w r�nego rodzaju instrumenty finansowe. Nale�y jednak pami�ta�, �e lokowanie swoich �rodk�w w okre�lone produkty niesie za sob� ryzyko straty, uzale�nione w du�ej mierze od perspektywy zysku. Dla osoby fizycznej marz�cej o budowaniu swojego alternatywnego �r�d�a przychod�w inwestowanie w papiery warto�ciowe mo�e si� okaza� ca�kiem ciekawym pomys�em na w�asny biznes bez konieczno�ci zak�adania dzia�alno�ci gospodarczej. Inwestorem mo�e by� bowiem ka�da osoba fizyczna, otworzenie rachunku maklerskiego nie wymaga prowadzenia firmy.
Stabilny wzrost i minimalizm ryzyka
Popularnymi w�r�d najwi�kszej grupy naszego spo�ecze�stwa s� inwestycje w postaci zak�adania lokat bankowych oraz kupna obligacji. Daj� one kilkuprocentowy w skali roku wzrost, co generuje nam odsetki uzale�nione od wysoko�ci wk�adu w�asnego. Lokaty mo�na za�o�y� ju� na okres miesi�ca (w zale�no�ci od instytucji finansowej, kt�ra oferuje lokaty bankowe), s� to tak zwane lokaty kr�tkoterminowe, obecnie bardzo popularne. Lokowanie �rodk�w poprzez ich zamro�enie w lokatach traci systematycznie na zainteresowaniu ze wzgl�du na brak d�ugoterminowego zaufania do bank�w. Nale�y jednak zauwa�y�, �e przy okre�laniu wymiaru odsetek naliczany jest podatek od zysk�w kapita�owych w wysoko�ci 19% osi�gni�tego dochodu (nie przychodu). Podatkiem tym ob�o�one s� r�wnie� konta oszcz�dno�ciowe. Przy faktycznym zysku z lokat (jak i ka�dego osi�ganego z r�nych �r�de� dochodu) trzeba r�wnie� uwzgl�dni� poziom inflacji, kt�ry obecnie po raz pierwszy od d�u�szego czasu spad� wyra�nie poni�ej 2% w skali roku - w styczniu 2013 roku poziom inflacji wyni�s� 1,7% (skorygowany p�niej przez GUS z poziomu 1,3%).
Budowa portfela finansowego o du�ym ryzyku
Dla os�b pragn�cych pomna�a� swoje �rodki finansowe z wi�ksz� intensywno�ci� ciekawym pomys�em jest otworzenie rachunku maklerskiego. Obracanie inwestycjami na gie�dzie obarczone jest jednak sporym ryzykiem, kt�re uzale�nione jest w du�ej mierze od wybranych przez nas instrument�w finansowych r�ni�cych si� mo�liw� stop� zwrotu. Strategii finansowych jest sporo, ka�da jednak w du�ej mierze obraca si� wok� dywersyfikacji swojego portfela. Inwestuj�c wk�ad w�asny w okre�lony produkt powinni�my przeznaczy� tylko jego cz��, nie za� ca�o��, gdy� obarczone jest to sporym ryzykiem dotkliwej stary finansowej (w przypadku instrument�w o du�ym poziomie ryzyka). Przemy�lane decyzje oraz nabywane wraz z kolejnymi transakcjami do�wiadczenie pozwol� nam wypracowa� pewien automatyzm w inwestowaniu. Nale�y jednak pami�ta�, �e tylko niewielka grupa os�b maj�cych otwarty rachunek maklerski osi�ga zyski - ponad 90 procent inwestuj�cych os�b generuje straty z r�nych powod�w (najgorszym doradc� w inwestycjach na gie�dzie s� emocje, ograniczaj�ce w du�ym stopniu mo�liwo�ci rozs�dnego i analitycznego my�lenia). Szanowanie w�asnego kapita�u oraz dok�adna analiza rynku to absolutna podstawa funkcjonowania w �wiecie gie�dowym.
Przed rozpocz�ciem przygody z inwestowaniem na gie�dzie warto zaznajomi� si� publikacjami oraz ksi��kami na temat praw i zasad rynku. Wykorzystywanie do nauki gier gie�dowych jest ciekawym sposobem nauki, jednak nie daje to rzeczywistego odzwierciedlenia warunk�w gie�dowych - przy obracaniu wirtualnymi pieni�dzmi, a nie wk�adem w�asnym, odrzucany jest czynnik determinuj�cy wiele decyzji maj�cych wp�yw na powodzenie, a mianowicie stres oraz emocje. Na pocz�tku naszej przygody mo�emy obraca� niewielkimi kwotami, inna strategia to natomiast pojawienie si� na GPW (Gie�da Papier�w Warto�ciowych) z du�ym wk�adem finansowym rz�du przynajmniej kilkudziesi�ciu tysi�cy z�. Inwestowanie tylko i wy��cznie w zrozumia�e dla nas instrumenty finansowe jest wa�n� i godn� polecenia praktyk�, gdy� w przypadku transakcji obarczonych du�ym ryzykiem straty stosowana jest d�wignia finansowa - mo�esz zarobi� proporcjonalnie wi�cej nawet na niewielkich wahaniach, natomiast r�wnie dobrze mo�esz straci� spor� cz�� �rodk�w finansowych.
Wyst�puj�ce na GPW instrumenty finansowe
Fundusze inwestycyjne
Popularne fundusze inwestycyjne s� form� zbiorowego lokowania �rodk�w w okre�lone aktywa. Wyr�ni� mo�na fundusz otwarte (FIO) i fundusze zamkni�te (FIZ). W pierwszym przypadku liczba tytu��w jednostek uczestnictwa w funduszu mo�e by� zmienna, w funduszach zamkni�tych natomiast owa liczba tytu��w jest sta�a.
Fundusze inwestycyjne pozwalaj� na obracanie nawet bardzo ma�ymi jak na warunki GPW kwotami. Mo�liwe jest inwestowanie kwot rz�du nawet kilkuset z�. Wa�nym czynnikiem ograniczaj�cym ryzyko inwestycyjne jest bez w�tpienia fakt, �e lokowanie �rodk�w zajmuj� si� eksperci. Zachodzi r�wnie� odpowiednia i gwarantowana przez fundusz dywersyfikacja inwestowanych pieni�dzy. Ciekawym produktem z pewno�ci� s� hybrydy, w kt�rych to upowa�nione osoby decyduj� o agresywnej i bezpiecznej cz�ci portfela inwestycyjnego.
Spo�r�d funduszy inwestycyjnych o wysokim poziomie ryzyka wyr�ni� mo�na fundusze agresywnego wzrostu, fundusze akcji ma�ych sp�ek, fundusze bran�owe czy te� fundusze wzrostu kapita�owego. Dla amator�w mniejszego ryzyka polecane s� fundusze mieszane, fundusze dochodu z kapita�u oraz fundusze obligacji.
Akcje
W tym przypadku osobami b�d�cymi w�a�cicielami akcji s� akcjonariusze, kt�rzy wykupuj�c je nabywaj� prawa zar�wno te maj�tkowe, jak i niemaj�tkowe. Czas emisji tych papier�w warto�ciowych jest nieograniczony, a przedmiotem obrotu na gie�dzie mog� by� jedynie akcje na okaziciela (imienne nie mog� by� przedmiotem obrotu). Niekiedy akcjonariusz posiada pewien rodzaj uprzywilejowania, wynikaj�cy z zapisu w statucie sp�ki np. prawo do dywidendy lub innych gratyfikacji. Na GPW mamy do czynienia z akcjami wyst�puj�cymi w formie zdematerializowanej.
Korzy�ci� z zakupu akcji jest nabywanie prawa do uzyskania dywidendy (wed�ug zapisu w statucie sp�ki) oraz - co oczywiste - prawa do sprzeda�y akcji po cenie wy�szej ni� cena jej nabycia. Wykup akcji niesie jednak za sob� ryzyko straty, mo�liwo�� upadku sp�ki oraz trudno�ci ze sprzeda�� posiadanych papier�w warto�ciowych.
Chc�c zakupi� akcje na gie�dzie nale�y pami�ta� o takich poj�ciach jak m.in.:
- warto�� nominalna b�d�ca warto�ci� kapita�u przypadaj�c� na jedn� akcj� danej sp�ki,
- warto�� emisyjna - cena, jak� pierwszy nabywca zap�aci� za akcj�,
- cena akcji w obiegu rynkowym, b�d�ca warto�ci� rynkow�,
- dywidenda oraz stopa dywidendy, b�d�ca ilorazem warto�ci dywidendy przez cen� danej akcji,
- wska�nik cena-zysk, b�d�cy ilorazem warto�ci akcji przez osi�gany przez sp�k� zysk netto w przeliczeniu na jedn� akcj�.
W przypadku zakupu akcji to my decydujemy o wyborze konkretnych papier�w warto�ciowych i my ponosimy odpowiedzialno�� za udane b�d� te� nieudane inwestycje. Wymaga to pilnego i dok�adnego �ledzenia sprawozda� finansowych oraz analiz technicznych, kt�re mog� nam pom�c w trafnym prognozowaniu zachowania akcji sp�ek. Wyb�r strategii wej�cia zale�y wy��cznie od nas.
Kontrakty terminowe
Spore mo�liwo�ci osi�gni�cia poka�nych zysk�w poprzez lewarowanie (zwielokrotnienie wska�nika poziomu mo�liwego zysku, ale r�wnie� i straty) powoduje, �e kontraktami terminowymi interesuje si� coraz wi�ksza grupa os�b. Statystyki wskazuj� jednak, �e osi�ganiem wysokiego zysku w ich przypadku mo�e si� legitymowa� tylko niewielki odsetek inwestor�w. Na gie�dzie realizowane s� kontrakty forward, FRA oraz futures. W �rodowisku gie�dowym funkcjonuj� one r�wnie� pod nazw� derywatyw lub te� instrument�w pochodnych.
W przypadku kontraktu forward mamy do czynienia z dwiema stronami, z kt�rych jedna jest zobowi�zana do dostawy towaru, a druga do jego przyj�cia w z g�ry ustalonym w umowie transakcyjnej terminie. Nabywca zajmuje d�ug� pozycj�, co oznacza zobowi�zanie do uiszczenia nale�no�ci po dostarczeniu przedmiotu kontraktu. Strona b�d�ca dostawc� zajmuje pozycj� kr�tk�, w kt�rej jej zadaniem jest dostarczenie przedmiotu umowy w okre�lonym terminie. Umowa transakcyjna powinna zawiera� takie elementy, jak ilo��, jako�� oraz cen� towaru (pr�cz oczywi�cie kluczowej daty dostarczenia towaru). Trzeci� stron� w kontraktach terminowych jest niekiedy po�rednik, zwany r�wnie� dealerem. Przyk�adem kontrakt�w forward s� kontrakty walutowe cechuj�ce si� zr�nicowanym terminem ich wyga�ni�cia.
Nietypowo�� kontrakt�w futures polega na tym, �e w momencie podpisania umowy nie jest wiadome, kto b�dzie wierzycielem, a kto d�u�nikiem. Jedna ze stron zobowi�zana jest do dostarczenia, a druga do zakupu ustalonej ilo�ci towaru b�d�cego przedmiotem transakcji. W przypadku kontrakt�w futures inwestor ma prawo do zawarcia transakcji przeciwstawnej jeszcze przed terminem wyga�ni�cia umowy ustalonym podczas jej podpisywania. Przy zawarciu kontraktu futures podawana jest tak�e opr�cz terminu jego wykonania tak�e cena oraz dokonanie rozliczenia pieni�nego, kt�rego zadaniem jest wyr�wnanie r�nicy cen. Popularnymi kontraktami tego rodzaju s� finansowe kontrakty futures, gdzie bazowym instrumentem finansowym jest papier warto�ciowy, indeks gie�dowy czy waluta.
Kontrakt terminowy FRA to umowa pomi�dzy stronami, gdzie ustalana jest stopa procentowa i jedna ze stron zajmuje pozycj� d�ug�, a druga strona - pozycj� kr�tk�. Umowa ta zawiera takie elementy jak dat� ustalenia stawki referencyjnej, dat� zawarcia umowy oraz dat� rozpocz�cia i zako�czenia okresu odsetkowego owej stawki referencyjnej. Kontrakt FRA b�dzie obowi�zywa� dla okre�lonej kwoty, w danej walucie, w z g�ry ustalonym przez umow� terminie. Strona zajmuj�ca pozycje d�ug� otrzymuje przep�yw ustalony przez stawk� referencyjn�, druga natomiast przep�yw ustalony przez stawk� sta��. Wykonanie kontraktu FRA powoduje transfer st�p procentowych w kierunku uzale�nionym od zajmowanych przez strony pozycji.
Inwestowanie na GPW jest pomys�em na indywidualny biznes dla os�b, kt�re nie boj� si� ryzyka gry nie gie�dzie. Wszelkie jednak decyzje nale�y dok�adnie przemy�le� i posi�kowa� si� mo�liwie jak najwi�ksz� ilo�ci� informacji z rzetelnych �r�de�.
|
