Dywersyfikacja źródeł dochodu oraz budowanie alternatywnego portfela finansowego to ważna kwestia, której nie powinien zaniedbywać żaden początkujący czy też nawet bardziej zaawansowany miłośnik inwestowania w różnego rodzaju instrumenty finansowe. Należy jednak pamiętać, że lokowanie swoich środków w określone produkty niesie za sobą ryzyko straty, uzależnione w dużej mierze od perspektywy zysku. Dla osoby fizycznej marzącej o budowaniu swojego alternatywnego źródła przychodów inwestowanie w papiery wartościowe może się okazać całkiem ciekawym pomysłem na własny biznes bez konieczności zakładania działalności gospodarczej. Inwestorem może być bowiem każda osoba fizyczna, otworzenie rachunku maklerskiego nie wymaga prowadzenia firmy.
Stabilny wzrost i minimalizm ryzyka
Popularnymi wśród największej grupy naszego społeczeństwa są inwestycje w postaci zakładania lokat bankowych oraz kupna obligacji. Dają one kilkuprocentowy w skali roku wzrost, co generuje nam odsetki uzależnione od wysokości wkładu własnego. Lokaty można założyć już na okres miesiąca (w zależności od instytucji finansowej, która oferuje lokaty bankowe), są to tak zwane lokaty krótkoterminowe, obecnie bardzo popularne. Lokowanie środków poprzez ich zamrożenie w lokatach traci systematycznie na zainteresowaniu ze względu na brak długoterminowego zaufania do banków. Należy jednak zauważyć, że przy określaniu wymiaru odsetek naliczany jest podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19% osiągniętego dochodu (nie przychodu). Podatkiem tym obłożone są również konta oszczędnościowe. Przy faktycznym zysku z lokat (jak i każdego osiąganego z różnych źródeł dochodu) trzeba również uwzględnić poziom inflacji, który obecnie po raz pierwszy od dłuższego czasu spadł wyraźnie poniżej 2% w skali roku - w styczniu 2013 roku poziom inflacji wyniósł 1,7% (skorygowany później przez GUS z poziomu 1,3%).
Budowa portfela finansowego o dużym ryzyku
Dla osób pragnących pomnażać swoje środki finansowe z większą intensywnością ciekawym pomysłem jest otworzenie rachunku maklerskiego. Obracanie inwestycjami na giełdzie obarczone jest jednak sporym ryzykiem, które uzależnione jest w dużej mierze od wybranych przez nas instrumentów finansowych różniących się możliwą stopą zwrotu. Strategii finansowych jest sporo, każda jednak w dużej mierze obraca się wokół dywersyfikacji swojego portfela. Inwestując wkład własny w określony produkt powinniśmy przeznaczyć tylko jego część, nie zaś całość, gdyż obarczone jest to sporym ryzykiem dotkliwej stary finansowej (w przypadku instrumentów o dużym poziomie ryzyka). Przemyślane decyzje oraz nabywane wraz z kolejnymi transakcjami doświadczenie pozwolą nam wypracować pewien automatyzm w inwestowaniu. Należy jednak pamiętać, że tylko niewielka grupa osób mających otwarty rachunek maklerski osiąga zyski - ponad 90 procent inwestujących osób generuje straty z różnych powodów (najgorszym doradcą w inwestycjach na giełdzie są emocje, ograniczające w dużym stopniu możliwości rozsądnego i analitycznego myślenia). Szanowanie własnego kapitału oraz dokładna analiza rynku to absolutna podstawa funkcjonowania w świecie giełdowym.
Przed rozpoczęciem przygody z inwestowaniem na giełdzie warto zaznajomić się publikacjami oraz książkami na temat praw i zasad rynku. Wykorzystywanie do nauki gier giełdowych jest ciekawym sposobem nauki, jednak nie daje to rzeczywistego odzwierciedlenia warunków giełdowych - przy obracaniu wirtualnymi pieniędzmi, a nie wkładem własnym, odrzucany jest czynnik determinujący wiele decyzji mających wpływ na powodzenie, a mianowicie stres oraz emocje. Na początku naszej przygody możemy obracać niewielkimi kwotami, inna strategia to natomiast pojawienie się na GPW (Giełda Papierów Wartościowych) z dużym wkładem finansowym rzędu przynajmniej kilkudziesięciu tysięcy zł. Inwestowanie tylko i wyłącznie w zrozumiałe dla nas instrumenty finansowe jest ważną i godną polecenia praktyką, gdyż w przypadku transakcji obarczonych dużym ryzykiem straty stosowana jest dźwignia finansowa - możesz zarobić proporcjonalnie więcej nawet na niewielkich wahaniach, natomiast równie dobrze możesz stracić sporą część środków finansowych.
Występujące na GPW instrumenty finansowe
Fundusze inwestycyjne
Popularne fundusze inwestycyjne są formą zbiorowego lokowania środków w określone aktywa. Wyróżnić można fundusz otwarte (FIO) i fundusze zamknięte (FIZ). W pierwszym przypadku liczba tytułów jednostek uczestnictwa w funduszu może być zmienna, w funduszach zamkniętych natomiast owa liczba tytułów jest stała.
Fundusze inwestycyjne pozwalają na obracanie nawet bardzo małymi jak na warunki GPW kwotami. Możliwe jest inwestowanie kwot rzędu nawet kilkuset zł. Ważnym czynnikiem ograniczającym ryzyko inwestycyjne jest bez wątpienia fakt, że lokowanie środków zajmują się eksperci. Zachodzi również odpowiednia i gwarantowana przez fundusz dywersyfikacja inwestowanych pieniędzy. Ciekawym produktem z pewnością są hybrydy, w których to upoważnione osoby decydują o agresywnej i bezpiecznej części portfela inwestycyjnego.
Spośród funduszy inwestycyjnych o wysokim poziomie ryzyka wyróżnić można fundusze agresywnego wzrostu, fundusze akcji małych spółek, fundusze branżowe czy też fundusze wzrostu kapitałowego. Dla amatorów mniejszego ryzyka polecane są fundusze mieszane, fundusze dochodu z kapitału oraz fundusze obligacji.
Akcje
W tym przypadku osobami będącymi właścicielami akcji są akcjonariusze, którzy wykupując je nabywają prawa zarówno te majątkowe, jak i niemajątkowe. Czas emisji tych papierów wartościowych jest nieograniczony, a przedmiotem obrotu na giełdzie mogą być jedynie akcje na okaziciela (imienne nie mogą być przedmiotem obrotu). Niekiedy akcjonariusz posiada pewien rodzaj uprzywilejowania, wynikający z zapisu w statucie spółki np. prawo do dywidendy lub innych gratyfikacji. Na GPW mamy do czynienia z akcjami występującymi w formie zdematerializowanej.
Korzyścią z zakupu akcji jest nabywanie prawa do uzyskania dywidendy (według zapisu w statucie spółki) oraz - co oczywiste - prawa do sprzedaży akcji po cenie wyższej niż cena jej nabycia. Wykup akcji niesie jednak za sobą ryzyko straty, możliwość upadku spółki oraz trudności ze sprzedażą posiadanych papierów wartościowych.
Chcąc zakupić akcje na giełdzie należy pamiętać o takich pojęciach jak m.in.:
- wartość nominalna będąca wartością kapitału przypadającą na jedną akcję danej spółki,
- wartość emisyjna - cena, jaką pierwszy nabywca zapłacił za akcję,
- cena akcji w obiegu rynkowym, będąca wartością rynkową,
- dywidenda oraz stopa dywidendy, będąca ilorazem wartości dywidendy przez cenę danej akcji,
- wskaźnik cena-zysk, będący ilorazem wartości akcji przez osiągany przez spółkę zysk netto w przeliczeniu na jedną akcję.
W przypadku zakupu akcji to my decydujemy o wyborze konkretnych papierów wartościowych i my ponosimy odpowiedzialność za udane bądź też nieudane inwestycje. Wymaga to pilnego i dokładnego śledzenia sprawozdań finansowych oraz analiz technicznych, które mogą nam pomóc w trafnym prognozowaniu zachowania akcji spółek. Wybór strategii wejścia zależy wyłącznie od nas.
Kontrakty terminowe
Spore możliwości osiągnięcia pokaźnych zysków poprzez lewarowanie (zwielokrotnienie wskaźnika poziomu możliwego zysku, ale również i straty) powoduje, że kontraktami terminowymi interesuje się coraz większa grupa osób. Statystyki wskazują jednak, że osiąganiem wysokiego zysku w ich przypadku może się legitymować tylko niewielki odsetek inwestorów. Na giełdzie realizowane są kontrakty forward, FRA oraz futures. W środowisku giełdowym funkcjonują one również pod nazwą derywatyw lub też instrumentów pochodnych.
W przypadku kontraktu forward mamy do czynienia z dwiema stronami, z których jedna jest zobowiązana do dostawy towaru, a druga do jego przyjęcia w z góry ustalonym w umowie transakcyjnej terminie. Nabywca zajmuje długą pozycję, co oznacza zobowiązanie do uiszczenia należności po dostarczeniu przedmiotu kontraktu. Strona będąca dostawcą zajmuje pozycję krótką, w której jej zadaniem jest dostarczenie przedmiotu umowy w określonym terminie. Umowa transakcyjna powinna zawierać takie elementy, jak ilość, jakość oraz cenę towaru (prócz oczywiście kluczowej daty dostarczenia towaru). Trzecią stroną w kontraktach terminowych jest niekiedy pośrednik, zwany również dealerem. Przykładem kontraktów forward są kontrakty walutowe cechujące się zróżnicowanym terminem ich wygaśnięcia.
Nietypowość kontraktów futures polega na tym, że w momencie podpisania umowy nie jest wiadome, kto będzie wierzycielem, a kto dłużnikiem. Jedna ze stron zobowiązana jest do dostarczenia, a druga do zakupu ustalonej ilości towaru będącego przedmiotem transakcji. W przypadku kontraktów futures inwestor ma prawo do zawarcia transakcji przeciwstawnej jeszcze przed terminem wygaśnięcia umowy ustalonym podczas jej podpisywania. Przy zawarciu kontraktu futures podawana jest także oprócz terminu jego wykonania także cena oraz dokonanie rozliczenia pieniężnego, którego zadaniem jest wyrównanie różnicy cen. Popularnymi kontraktami tego rodzaju są finansowe kontrakty futures, gdzie bazowym instrumentem finansowym jest papier wartościowy, indeks giełdowy czy waluta.
Kontrakt terminowy FRA to umowa pomiędzy stronami, gdzie ustalana jest stopa procentowa i jedna ze stron zajmuje pozycję długą, a druga strona - pozycję krótką. Umowa ta zawiera takie elementy jak datę ustalenia stawki referencyjnej, datę zawarcia umowy oraz datę rozpoczęcia i zakończenia okresu odsetkowego owej stawki referencyjnej. Kontrakt FRA będzie obowiązywał dla określonej kwoty, w danej walucie, w z góry ustalonym przez umowę terminie. Strona zajmująca pozycje długą otrzymuje przepływ ustalony przez stawkę referencyjną, druga natomiast przepływ ustalony przez stawkę stałą. Wykonanie kontraktu FRA powoduje transfer stóp procentowych w kierunku uzależnionym od zajmowanych przez strony pozycji.
Inwestowanie na GPW jest pomysłem na indywidualny biznes dla osób, które nie boją się ryzyka gry nie giełdzie. Wszelkie jednak decyzje należy dokładnie przemyśleć i posiłkować się możliwie jak największą ilością informacji z rzetelnych źródeł.
|
